#भेट

#सुरेखा_मोंडकर

तीन वर्षांनी लेक आणि नात भेटली.

Video call मुळे रोजच्या रोज दर्शन होत होतं .पण स्पर्श ? तो अजूनही on line पोचवता येत नाही .

लेकीचा घरभर प्रसन्न तरुण ताजा वावर .

नातीचा लडिवाळ नाजुक दंगा .

घर नुसतं गजबजून गेलं होतं .

पंधरा दिवस कसे भुर्रकन उडून गेले कळलं पण नाही.

ती नेहमी म्हणायची," कशाला गं ते पंधरा दिवस तरी ! समाधान नाही होत .त्यातले चार दिवस सासू सासर्यांना भेटायला जातात . त्यांनाही तुमचा धड सहवास मिळत नसणार. किती ती धावपळ! किती दगदग!"

पण सुट्टी मिळण्याची अडचण इतर घरगुती गरजा सगळेच जाणून होते .

आज घर अगदी रिकामं रिकामं झालं .

Zurich ला landing झाल्यावर तिचा waआलाच.निळी खूण गे‌ल्या बरोब्बर लगेच तिने फोन पण केला .

चिमणी ने पण थोडा चिवचिवाट केला .

अजून अर्धा प्रवास राहिलाच होता.

आत्ता कशाला बोलायचं असं वाटत असतानाही गेलंच तिच्या तोंडून," अगं , काय हे ! आवडतं आवडतं म्हणून माझं ब्रेसलेट हातात घातलंस आणि इथेच विसरून गेलीस की !"

" सापडलं तुला ? जेवल्यानंतर हात धुताना बेसिन वरच विसरले बघ ! आता पुन्हा येईन तेव्हां घेऊन जाईन."

तीन वर्षांपूर्वी कोरोनाच्या आधी आली होती तेव्हां तिचा शिवून घेतलेला भरतनाट्यमचा पोशाख विसरून गेली होती . जपून ठेवला होता तिने .तो ह्या वेळी घेऊन गेली आणि ब्रेसलेट विसरून गेली .

हे सगळे बहाणे तर ती ओळखून होती .

आल्यानंतर ...परत जाताना लेकीची न बोलता होणारी घालमेल तिला समजत होती.

हात धुताना ब्रेसलेट काढून ठेवायची काही गरजच नसते.

प्रत्येक वेळी परत जाताना लेकीची उलघाल होत असणार .

पुढच्या वेळी परत येईन तेव्हां असेल ना ही वृद्ध कुडी ?

भेटेल ना आपल्याला पुन्हा ?

हीच भेट शेवटची नाही ना ठरणार ?

नको नको ते विचार तिच्या मनात येत असणार .

ती वस्तू विसरत नाही .

एखादी मौल्यवान वस्तू विसरल्याचा आव आणून मुद्दामच ठेवून जाते .

ती सांभाळून ठेवण्याची ,पुन्हा जिची तिला सुपूर्द करण्याची जोखीम आईवर सोपवून निश्चिंत मनाने ती दूर देशी निघून जाते पुन्हा येण्यासाठी .

तिच्या निरागस मनाला खात्री असते, सोपवलेली जबाबदारी आई पार पाडणारच ! ती पार पाडण्यासाठी पुन्हा भेटणारच!

प्रत्येक वेळी लेकी नातीला भेटताना तिच्या मनातही अशाच व्यामिश्र भावना असतात ना !

मनगटावर पुन्हा घातलेल्या ब्रेसलेट वरुन तिने हलकेच हात फिरवला. डोळ्यातला एक थेंब टपकलाच त्यावर !

पुढच्या वेळी लेक येईल तेव्हां हे तिचं आवडतं ब्रेसलेट तिच्या स्वाधीन करायचं होतं आणि ती पुन्हा जी वस्तू विसरेल ती नव्याने सांभाळायची होती.तिचा पण लेकीशी झालेला हा अबोल करार होता .#सुरेखामोंडकर

 #प्रवासी_पालीची_कथा

#सुरेखामोंडकर

." अग , काल शिरवळहून येताना . फूड mall ला थांबलो . गाडीचं पोट , आमचं पोट भरून निघालो . एक्स्प्रेस वे ला गाडी लागली ... बघतो तर काय गाडीच्या पुढच्या काचेवर एक चांगली बोटभर काळी कुळकुळीत पाल ! "

." ईssssssss याक ..याक ..पा ss ल ??? गाडीच्या काचेवर ? " ललिता शहारून किंचाळलीच . " मला नाही हं आवडत पाल .... "

." मला खूप आवडते ! मी आता पाळणारच आहे पाल ! मग त्यांना पिल्लं झाली की दुकानच घालणार आहे पालींचं . " मी नाक उडवत म्हटलं .

." काहीतरीच काय बोलतेस गं ! मी मुळीच येणार नाही हं , तुझ्या पालींच्या दुकानात ... ! "

." ऐकणार आहेस का तू आता ? "

.हं ...... "

." अगं पाल काचेवर बाहेरून होती . गाडीत नव्हती काही ! पार्क केलेली असताना , चढली असेल कुठून तरी . नाही म्हटलं तरी आम्ही अर्धा तास तरी होतोच ना तिथे ! गाडी रस्त्याला लागली होती . वेग पकडला होता , सुसाट वाऱ्याला तिला तोंड देता येत नव्हतं . तिने काचेवर रोवलेल्या तिच्या छोट्या छोट्या पायांना दिलेला जोर आम्हांला आतून कळत होता . फार वेळ नसता तिने तग धरला .मेलीच असती ती ! चक्रधरला गाडी कडेला थांबवून , तिला एखाद्या काडीने काढून टाकायला सांगितलं ! "

.इतका वेळ ओठ आवळून , अंग आक्रसून बसलेली ललिता एकदम सैलावली . " बरं झालं ग बाई , तिला काढून टाकलंस ते ! मला वाटलं बरोबर घेऊन आलीस की काय ! "

." अग , ऐक तरी ! चक्रधरला साईड मिळतेय तोवर धुमधार पाऊस सुरु झाला . त्याने वायपर सुरु केले आणि अलगद ती पाल , वायपरच्या फटक्याने काचेवरून उडाली . सुटलो एकदाचे . रस्त्यावर पडली असेल आणि गेली असेल कुठेतरी निवाऱ्याला ! "

." बरं झालं बाई ! पण बाजूने जाणाऱ्या एखाद्या गाडीखाली तर सापडली नसेल ना ?? "

." नाही ग .. मुळीच नाही . घरी पोचलो , ब्याग काढायला डिकी उघडतोय तर , कुठेतरी फटीत लपून बसलेली ती पाल सरसरत गाडीच्या टपावर चढली . "

." म्हणजे ??? ती वायपरने ... सोसाट्याच्या वाऱ्या पावसाने उडालीच नव्हती ? "

." नाहीना ! पाहिलंस एवढ्याश्या जीवाची जीवनेच्छा पण किती तीव्र असते ! सुरक्षित जागी बसून आरामात तिने खोपोली पासून ठाण्यापर्यंत प्रवास केला ! "

." तो ही फुकटात ! हुशारच आहे ग ती ! "

." नंतर सुद्धा गाडी सोडत नव्हती ! टपावरून धावत पुन्हा पुढच्या काचेवर उतरली ! मग मात्र चक्रधरने तिला काडीने उडवली "

." मग , गेली कुठे ती ? "

." गेली .. बाजूच्या झाडाझुडपात कुठे तरी ! "

.ललिता थोडावेळ गप्प बसली .मग म्हणाली , " ती पाल ना नक्कीच माझ्या पुण्याची असणार .एवढी धाडसी , महत्वाकांक्षी , चतुर ,निश्चयी पाल पुण्याखेरीज इतर कुठली असूच शकत नाही ..वडाप , ट्रक , बस , टेम्पो ,अशी मजल दरमजल करत ती खोपोलीला पोचली . तुमची MH 04 पाहिल्यावर तिची सोयच झाली ना ! "

. " ती कशी काय ? "

." आता बघ , तुमच्या बिल्डींग मधले बरेच लोक रोज मुंबईला जातात . अशीच एखादी सवारी पकडून ती मुंबईला पोचेल . मग चतुराईने टर्मिनल टू ला पोचेल . एखादं विमान पकडून ती चार महिन्यांच्या आत अमेरिकेला पोचते की नाही बघ ! "

.मी गोंधळून गेले . एखादी पाल एवढा विचार करू शकते ? दूरदृष्टीने योजना करू शकते .... ?

." तू त्या पालीच्या पाठीवर काहीतरी खुण करायला हवी होतीस ... लिपस्टिकने ! " .... माझ्या वटारलेल्या डोळ्यांकडे बघून ती पटकन म्हणाली , " नाहीतर नेल पेंटने ! "

."कां पण ? "

." अग विसा शिवाय अमेरिकेला जाणारा तो पहिलाच जीवंत भारतीय प्राणी ठरला असता ना ! लिम्का बुकात नोंद झाली असती ! ..अं ... तू ना त्या पालीच्या पाठीवर MH 12 लिहायला हवं होतंस . "

." कां ? " मी कपाळाला आठ्या घालून विचारलं .

." हे बघ ती पाल पुण्याहून आली होती ह्याची मला खात्री आहे . एव्हढा बुद्धिमान प्राणी आणखीन कुठे असूच शकत नाही .तू तिच्या पाठीवर MH 12 ची खुण केल्यावर माझ्या पुण्याला श्रेय पण मिळालं असतं ना , लिम्का बुकात नोंद होऊन . "

." ललिता , अग पाऊस थांबलाय बघ . पुढचा ढग कोसळायच्या आत तू न भिजता घरी जा कशी ! "

.ललिताला दोन दिवस सर्दीने चांगलंच पछाडलं होतं . तिला भिजायचं नव्हतंच . ती चटकन घरी जायला उठली .

ती बिल्डींग मधून बाहेर पडल्याची मी खात्री करून घेतली . माझ्या कडे असणारी धुतल्या न जाणाऱ्या रंगाची बाटली आणि ब्रश घेऊन मी खाली उतरले .मी पण एकारांत आहे म्हटलं . म्हणजे आडनावाने नाही , पण गावाच्या नावाने आहे . लालिताचे पुणे तर माझे ठाणे ! आता गुगलिंग करून त्या पालीला शोधून काढेन .

.गाडी माझी , डीझेल माझं , गाव माझं , बिल्डींग माझी ... म्हणजे ती पाल पण माझीच ना ! लिम्का मधे नाव जाणारच तर MH 12 का ??? मी काढेन तिला शोधून आणि लिहीन तिच्या पाठीवर MH 04 .. !! #सुरेखा_मोंडकर

 #झोपाळा.

#सुरेखा_मोंडकर

छोटसं टुमदार घर . माणसं पण चारच . दादा त्यांचा लेक दिलीप सून नेहा आणि घराला चैतन्य देणारी ; दादांच्या आयुष्यात चांदणं फुलवणारी छोटुकली परी! दादांचा जीव की प्राण . फुलासारखी जपायचे ते तिला . होती पण तशीच जुईच्या फुलासारखी नाजूक हसरी खेळकर .

दादांचा पूर्ण दिवस परीच्या अवतीभवती , तिचे लाड करीत , तिच्याशी खेळत जायचा . तिला पण आई बाबांपेक्षा दादांचाच लळा जास्त होता.

घर तसं चिमुकलंच होतं. बैठं . आजूबाजूला मर्यादित जागा होती. लगेच कुंपण आणि शेजारी दुसरा बंगला . छोट्या छोट्या बंगल्यांचीच ती वस्ती होती . वरती एक मजला वाढवता आला असता पण सध्या तरी तशी गरज नव्हती . होती तेवढी जागा पुरेशी होती . कुटुंब वाढलं की मग बघू असा विचार होता.

अंगण तसं पिटुकलं होतं . गच्चीत बाग केलेली होती . भिंतीच्या बाजूने अगदी खेटून रांगेने कुंड्या मांडल्या होत्या . नेहाला फुलापानांची कळ्याफळांची आवड होती . त्या हिरवाईत फुलांच्या मनोहर रंगांत सगळं कुटुंब त्यातीलच एक असल्याप्रमाणे मिसळून जायचं. भिंतीपासून दूर सुरक्षित अंतरावर मध्यभागी परीसाठी खेळण्यातला छोटा झोपाळा घसरगुंडी आणि काही लाल निळ्या पिवळ्या ..डोळ्यांना सुखावणाऱ्या रंगांची खेळणी मांडली होती .

परी सारखी दादांच्या भोवती गुणगुणत असायची .

त्यांनी काहीही काम काढलं की हिचं आपलं,"दादा मी कलनाल."

दादाही किडूक मिडूक काम तिच्या स्वाधीन करायचे .

रविवारी दिलीप नेहा घरी होते . परी त्यांच्या बरोबर रमली होती . तिची लुडबूड नसल्याने दादा गच्चीतल्या बागेची साफसफाई करीत होते . झाडांची निगराणी करीत होते . कुंड्यांतली माती सारखी करायची . कुठे कीड लागली आहे का हे पाहून किडकी सुकलेली पानं खुडून खताच्या विभागात टाकायची . पाणी फवारायचं .

ते रंगले होते .

निवृत्तीनंतर परीशी खेळण्याव्यतिरिक्त हाच त्यांचा आवडता विरंगुळा होता .निवांतपणे मनापासून त्यांचं काम चाललं होतं.

इतक्यात नेहा आलीच .

" हे घ्या तुमचं शेपूट ! सारखं आपलं दादा कुठेत ? दादा कुठेत ? मला दाद्दांकडे जायचंय ! घ्या ताब्यात तुमचं शेपूट!

"मी शेपूत नैये . मी पली आए पली!"

"हो हो ! समजलं बरं का परीराणी!" परीला दादांच्या हवाली करून जिना उतरता उतरता नेहा म्हणाली,

"दुध पिऊन झालंय तिचं. थोड्या वेळाने दोघेही नाश्ता करायला खाली या."

"दादा , उन्ह वाढतंय बरं का . पुरे झालं बागकाम . आता काय करायचंअसेल ते सावलीत करा . तापू नका उगाच उन्हात!"

माती पाणी बघितल्यावर परीबाईंना कुठे राहावतंय !

दादांना मदत करण्याच्या नादात तिने भरपूर चिखल करून ठेवला . स्वतःला आणि दादांनाही चिखलाने बरबटवून टाकलं . परी उन्हात आहे म्हटल्यावर आता मात्र दादांना उन्हाचा चटका जाणवायला लागला .

" परीराणी चला खाली जाऊया खाऊ खायला."

गच्चीवर कोपऱ्यात असलेल्या नळाखाली दादांनी तिला स्वच्छ धुऊन काढलं. आपल्याच टीशर्टने टिपून घेतलं. तिला झोपाळ्यावर बसवून म्हणाले ,

" इथे बसायचं हं सोन्या ! खाली उतरू नकोस . पाय मातीत माखून घेशील . मी हात पाय धुऊन येतोच तुला उचलून घ्यायला . खाली गेल्यावर फ्रॉक बदलुया तुझा . अज्जिब्बात आता आणखीन मळवून घ्यायचं नाही."

बाग करून उरलेली गच्ची होतीच केवढी ...चौरंगाएवढी. हात पाय धुता धुताच त्यांचं परीशी हितगुज चाललं होतं. परी झोपाळ्यावर मजेत छोटे छोटे झोके घेत दादांना हुंकार भरत होती .

अचानक खळकन काहीतरी तुटल्या मोडल्या सारखा आवाज आला. दादा दचकून मान वर करून बघताहेत तो झोपाळ्याची कडी खट्टाक्कन तुटली होती . परीने मोठे झोके घेतले होते की काय कोण जाणे . मोठे झोके घेण्याएवढं तिचं वय नव्हतं . पाय तेवढे लांब नव्हते . काही कळायच्या आत परी गच्चीच्या बाहेर फेकली गेली होती.

अख्खी दुनिया सर्रकन दादांच्या डोळ्यासमोर उलटीपालटी झाली . त्यांच्या हातपायातलं त्राण गेलं .

भयाकुल आवाजात , " दिलीप! दिलीप !" हाका मारतच त्यांनी लडबडत गोते खात परीच्या दिशेने कशीबशी धाव घेतली .

.

*****

.

"दिलीप !दिलीप!" अशी दादांची हाक ऐकून अंगणात बाईक साफ करीत असणाऱ्या दिलीपने आवाजाच्या रोखाने पाहिलं. तो चमकलाच.

दादा तर गच्चीत बागकाम करीत होते .

ते खाली कधी आले? आपल्याला कसे नाही दिसले?

शेजारच्या बागेच्या कुंपणाच्या बाजूला काय करताहेत?

त्यांच्या हातात निपचित परी होती . त्याच्या काळजाचं पाणी पाणी झालं.

थरथरत्या केविलवाण्या स्वरात दादांच्या हाका चालूच होत्या .

दिलीप त्यांच्या गेट मधून बाहेर पडून शेजारच्या बंगल्यात दादांच्या दिशेने धावला .

काय गोंधळ चाललाय ते बघायला नेहापण घरातून बाहेर आली .

दादांनी परीचं मुटकुळं दिलीपच्या हातात थोपवलं.

"घाबरू नकोस . काही झालेलं नाही ...

गच्चीवरून पडली .काय कशी नंतर बघू! आज रविवार दवाखाने बंद . तिला मोहनच्या घरी घेऊन जा. तो तिला घरीच तपासेल .लक्षात ठेव काहीही झालेलं नाहीए तिला. फक्त घाबरलीय. नेहा , गाडीची चावी घेऊन ये . परीला काही झालेलं नाही. पळा लवकर . मी बघतो घरातलं काय ते! तिला काहीही झालेलं नाहीये . समजलं..... काहीही झालेलं नाही."

थरथरत्या स्वरात पण ठामपणे; घाबरलेल्या दिलीपला दादांनी पटापट सूचना दिल्या . कापरं भरलेल्या नेहाला ,

"जा, पळ! गाडीची चावी घेऊन ये!" असं सांगून पिटाळलं.

खरोखरच परी व्यवस्थित होती. तिला काहीही झालेलं नव्हतं.

तिला तपासून निरीक्षणासाठी डॉ मोहनने त्यांना थोडावेळ तिथेच थांबायला सांगितलं.

तो पण आश्चर्यचकीत झाला होता . दादांनी तिला चपळाईने झेललं हे ऐकून तर तो थक्कच झाला.

दादांनी आज पर्यंत आहार विहार व्यायाम काटेकोर ठेवून शारीरिक मानसिक तंदुरुस्ती कडक सांभाळल्यामुळेच हे सर्व शक्य झालं ह्यावर सगळ्यांचं एकमत झालं.

पण आजोबा नात दोघेही गच्चीत होते . परी गच्चीवरून खाली पडून जमिनीवर आदळण्याच्या आत दादांनी खाली पोचून तिला कशी झेलली ह्याची काही संगती लागत नव्हती .

तो प्रसंग असा बिकट होता की दिलीपने पण दादांना सर्व घटना विचारली नव्हती .

परीला लवकरात लवकर उपचार मिळणं आवश्यक होतं.

परी आता चांगली हसत खेळत होती.

थोडी धास्तावली होती .

बाल जीवाला गांभीर्य माहिती नसल्याने तशी ठीक होती .

.मोहन मित्रच होता . दादांना पण तपासावं. पडणाऱ्या परीला झेलताना त्यांना काही इजा झालीय का बघावी म्हणून तो पण त्यांच्या बरोबर त्यांच्या घरी आला.

" दादा दादा तुमचं पिल्लू अगदी टकाटक बरं का ! अरिष्ट टळलं." असं ओरडतच दिलीप घरात शिरला .

परी देखील ".. दाद्दा .. दाद्दा.." करत लुटुलुटू घरात झेपावली.

दादा कुठे दिसत नव्हते . नेहाने घरात शोधलं . दिलीप अंगणात बघून आला. घराचं दार उघडं टाकून ते कुठे जाणं शक्यच नव्हतं. परी येई पर्यंत त्यांचाही जीव टांगणीला लागला असणार .

देवासमोर धरणं धरून बसले असणार .. नाही देवघरात पण ते नव्हते.

बहुतेक अर्धवट राहिलेलं काम पूर्ण करायला गच्चीत तर नाही ना गेले?

तसे जाणार नाहीत ते, जीव उडाला असणार त्यांचा !

सुचणार नाही त्यांना काही .

चैन पडणार नाही .

शिवाय गाडीचा आवाज ऐकून ते खालीच आले असते.

तरी देखील बघावं तर खरं म्हणून नेहा गच्चीत गेली आणि किंचाळलीच .

"दिलीप दिलीप , अरे हे बघ काय!"

सर्वच धावत गच्चीत आले.

दादा गच्चीत पडले होते.

हालचाल होत नव्हती.

मोहनने त्यांना तपासून दु:खाने मान हालवली.

त्यांची प्राणज्योत मालवली होती.

जिन्यावरून दुडक्या चालीने वर येणाऱ्या परीला उचलून नेहा चटकन खाली घेऊन गेली.

दादांना प्राण सोडून दोन तीन तास तरी झाले होते.पडणाऱ्या परीला पकडण्यासाठी धावताना ते पाय घसरून तर पडले नसतील?

मर्मस्थळी मार बसून प्राण गेला असेल!

तिला पडताना बघून हृदयक्रिया तर बंद पडली नसेल?

असं कसं होईल?

त्यांनीच खाली शेजाऱ्यांच्या अंगणात जाऊन परीला झेललं होतं.

मोहनच्या घरी जायचा सल्ला दिला होता

शेजाऱ्यांना काही विचारावं तर ते पंधरा दिवसांच्या ट्रीपला गेले होते.

त्यांच्या घरी कोणी नव्हतं.

दिलीप वेड्यासारखा पुन्हा पुन्हा सर्व घटनेची संगतवार उजळणी करीत होता.

कुठे काही बारकासा दुवा मिळतोय का बघत होता . आपण मोहनकडे गेल्यानंतर काही वेळाने आपली वाट पाहण्यासाठी , दूरवरून आपली गाडी दिसतेय का हे पाहण्यासाठी तर ते गच्चीत गेले नसतील?

तेव्हां अस्वस्थ असल्याने गच्चीत झालेल्या चिखलात पाय घसरून अपघात झाला नसेल ना?

पण शेवटच्या श्वासाचं आणि ह्याचं वेळेचं गणित जुळत नव्हतं.

सगळेच गोंधळले होते. दिलीप भांबावून गेला होता.

परी पडली तेव्हां ते दृश्य बघूनच दादांचं प्राणोत्क्रमण झालं आणि मग त्यांच्या आत्म्याने ......छे!

प्रत्येक घटना शास्त्राच्या कसोटीवर घासून पाहणाऱ्या डॉ. मोहनला हे पटत नव्हतं.

दिलीप नेहा तर हतबुद्ध झाले होते .

दु:खाच्या पहाडाखाली पिचले होते. मती ठप्प झाली होती .

काय झालं कसं झालं..काहीच त्यांना कळत नव्हतं. डोळ्यांनी पाहिलेला साक्षीदार कोणी नव्हता. परी तर इतकी लहान होती की तिला काहीच सांगता आलं नसतं.

तिने हा सगळा प्रसंग विसरणंच तिच्या हिताचं होतं.

दादांनी परीचा जीव वाचवला होता.

स्वतःच्या प्राणांची बाजी लावून... एवढंच खरं होतं.

दिलीपने त्यांच्या हातून परीला घेतलं होतं... एवढंच खरं होतं.

बाकी सर्व काळाच्या उदरात गडप झालं होतं.

मागमुसही उरला नव्हता... एवढंच खरं होतं.#सुरेखामोंडकर

All reactions:

16Saroj Bhattu, Madhavi Deolankar and 14 others

 #अजा_पुत्राचा_बळी

#सुरेखा_मोंडकर

. भलं मोठ्ठं घर , ह्या टोका पासून त्या टोका पर्यंत पसरलेलं . छोट्या दीड वर्षाच्या बाबूला तर ते अख्खं जगच होतं . भिंतीच भिंती सगळीकडे , आणि खिडक्या , दारं कतीतरी . त्याला अजून आकडे मोजता येत नव्हते , नाहीतर त्याने नेमकी संख्या सांगितली असती . वरती ऐसपैस माडी ; त्याच्या मागे पोटमाळा . जीनेच जीने , लाकडी ! उंबरठे तर त्याच्या मांडीपर्यंत पोचतील इतके उंच . घरातच , पाण्याने काठोकाठ भरलेल्या , तीन विहीरी . एक रांधपघराला लागून , स्वयंपाक करता करताच बायका , छोट्या खिडकीतून पाणी ओढून काढायच्या . एक न्हाणीघराच्या शेजारी आणि एक मधल्या घरात ; धुणीभांडी करायला सोयीस्कर पडेल अशी . पूर्वीच्या काळात आक्रमणं व्हायची ; तेव्हां घराबाहेर पडायची वेळच येणार नाही ; अशी सर्व रचना होती .

.

. .. अंधुक उजेड किंवा कौलात लावलेल्या चौकोनी काचातून येणारी सूर्यप्रकाशाची तिरीप मिरवणाऱ्या , अगडबंब खोल्या . एकीत नारळांचा ढिगारा ! एकदा बाबू त्या खोलीत कडमडायला गेला होता . त्याच्या धक्क्याने नारळांची उतरंड कोसळली होती . नशिबानं बाबू आटोकटी वाचला . पण तेव्हां पासून नारळाची खोली , भाताची खोली , तांदळाची , तुसाची , बाळंतीणीची खोली ; त्या सगळ्या सगळ्या खोल्यांच्या जाड लाकडी दारांच्या पितळेच्या दणकट कड्या नेहमी लावलेल्याच असायच्या .

.

. .. एके काळी घर भरलेलं होतं , माणसांनी पण आणि दौलतीनं पण ! हळू हळू सगळ्यालाच गळती लागली . प्राचीन घर . पोर्तुगीजांच्या काळातलं . त्याच्या जाड भिंतींमध्ये , जमिनी खाली मोहरांचे हंडे , रांजण पुरून ठेवले आहेत अशी सगळ्यांना खात्री होती . घरात दाढी वाढलेले , जटा झालेले , भगव्या कपड्यातले अनोळखी यायचे . रमल विद्या जाणणारे , भविष्य सांगणारे ,अंतर्ज्ञान असणारे , सोनं बनवणारे किमयागार असे कैकाडे , भूताडे कोण कोण यायचे . ते येऊन गेले की रात्री ही खोली खणली जायची , ती भिंत उकरली जायची . पण ते गुप्त धन हुलकावण्या देत होतं . .

.

. .. बाबूचा जास्त वावर मागच्या घरातच असायचा . विहिरी पल्याड असणाऱ्या अरुंद खोलीत त्याचे आबोजा होते . कायम बाजेवर पडलेले , सतत खोकणारे . पण फक्त त्यांच्या कडे बाबू साठी वेळ होता . बाबू तिथेच रमायचा . त्याला पाहिल्यावर अबोजांचे डोळे लकाकायचे . त्यांच्या कडे बाबू ला द्यायला काही नव्हतं , पण बाबुला त्यांचा स्पर्श , त्यांचं कुरवाळणं , त्यांच्या बाजूला बसून बिट्टीच्या , पांगार्याच्या बियांबरोबर , गुंजांबरोबर खेळायला आवडायचं . रात्री खेळता खेळता तो तिथेच झोपायचा . कोणीतरी येऊन त्याला नंतर घेऊन जायचं . सकाळी तो उठायचा पुढच्या घरात .

.

. . एकदा असाच कोणी बैरागी आला होता . गुप्त धन शोधून देणार होता . घर त्याच्या भोवती जमलं होतं . " घरातलाच कोणीतरी तुमच्या वायाटावर आहे . धन हाताशी येतं , पण त्याची काळी छाया पडली की ते दूर कुठेतरी , दुसर्याच बाजूला जातं ! " तो सांगत होता . कोण आहे तो ; हे शोधणं चाललं होतं .पणती लावली होती . तिच्या ज्योतीवर उलटा चमचा धरला होता . त्यावर काजळी धरत होती . कोणीतरी जाऊन बाबूला बखोटीला धरून आणलं . तो नाराज होता , तोअबोजांच्या खोलीत त्यांच्या बरोबर खेळत होता , त्यांच्यातली पेज खात होता . तंगड्या झाडत तो ; आबोजा , आबोजा असं ओरडत होता . पण त्याला थांबवायची शक्ती त्याच्या आबोजा मध्ये नव्हती .

. . बाबूच्या आक्रस्ताळेपणा कडे लक्ष न देता त्याला बैराग्या समोर आदळलं गेलं . बैराग्याने खोट्या मायाळू आवाजात विचारलं , '' कोण दिसतंय तुला ह्याच्यात ? '' काजळीने भरलेला चमचा त्याने बाबुसमोर धरला . बाबूला तिथे कोणीच दिसत नव्हतं . त्याने रडवेल्या चेहऱ्याने एक नजर चमच्याकडे टाकली . कोणीतर नव्हतं . त्याने पुन्हा रडायला सुरुवात केली ... "" आबोजा आबोजा ! "" जमलेल्या सगळ्यांनी एकमेकांकडे अर्थपूर्ण नजर टाकली . कोणीतरी पुटपुटल , " मला संशय होताच , हे म्हतारडच आडव येतंय ! "

.

. . बाबू हाताला हिसडा मारून तिथून पळाला . आबोजाच्या खोलीत त्याच्याशी खेळता खेळता त्यांच्याच बाजेवर झोपला . दुसऱ्या दिवशी पुढच्या घरात जागा झाला ; नेहमी प्रमाणे ! पण आज काहीतरी वेगळंच दिसत होतं . ओटीवर जमिनीवर चटई वर आबोजा शांतपणे झोपले होते . त्यांच्यावर पांढर पांघरूण होतं . . बाबू ने त्यांच्या कडे धाव घेतली . ''आबोजा , आबोजा ..." पण ते काहीही बोलले नाहीत , त्याला जवळ घेतलं नाही .

.

. . बाबूला काही समजत नव्हतं . त्याला एक आठवत होतं , रात्री त्याला न्यायला कोणीतरी आलं होतं , तेव्हां त्याच्या हातात उशी होती .पेंगुळलेल्या बाबूला तेव्हां कळल नव्हतं की ती उशी आबोजांच्या डोक्या खाली न ठेवता त्यांच्या तोंडावर का दाबली जात होती ?? आणि आत्ता तीच उशी अबोजांच्या डोक्याखाली .का ठेवली होती ?? तेव्हांच का नाही ती उशी आबोजांच्या डोक्याखाली ठेवली ??

.

. .. त्याला ते काही कळत नव्हतं तेच बर होतं . नेहमी अजापुत्रालाच बळी दिलं जातं , हे कळायला त्याला अजून खूप मोठ व्हायचं होतं !

 #ओळख

#सुरेखा_मोंडकर

बाबा ग्यारेज मधून गाडी बाहेर काढत होते. ती गेट उघडत बाहेर आली होती .

"आज लिपस्टिक लावली आहेस? तू मेकप शिवायच छान दिसतेस."

ती आपल्याच तंद्रीत होती . कोणीतरी तिच्याशी बोलत असेल असं तिला वाटलंच नाही .

तिच्या कानावर शिळ आली.

'किसी की मुस्कुराहटों पे हो निसार

किसी का दर्द मिल सके तो ले उधार'

तिने चमकून वळून पाहिलं. आता तर तिच्या डोळ्यात डोळे घालून तो म्हणाला,"खरंच तुला मेकप ची काही गरज नाही."

ती थक्क झाली.हा कोण टिक्कोजीराव सांगणारा?अनोळखी तरुण.सावळा उंच सडपातळ हसरा.

तिच्या घरासमोर! आई आणि बाबा गाडीतून येत आहेत. ते कधीही येऊन पोचतील आणि तरीसुद्धा तिला छेडायची त्याची एवढी हिम्मत!

त्याच्या डोळ्यात अडकलेले डोळे सोडवून घ्यायचं तिला भान राहिलं नाही. त्याला फटकारायचं तिला सुचलं नाही. भारून गेल्यासारखी ती त्याच्याकडे बघतच उभी राहिली.

बाबांची गाडी गेट कडे येत होती.

त्याने एक दृष्टिक्षेप गाडी कडे टाकला . तिच्याकडे पाठ करून किंचित तिरका उभा राहिला ... रिक्षाची वाट बघत असावा असा.

भराभर घाईघाईने म्हणाला," मी चिपळूणचा. नोकरी मुळे इकडे आलो आहे. इंजिनिअर आहे . तुमच्या बंगल्याच्या मागच्या बिल्डिंग मध्ये राहतोय सध्या. तुझ्या बेडरूमच्या बाल्कनी समोर माझी खिडकी येते."

बाबांनी गाडी बाहेर काढली. बाबांच्या शेजारी आई बसली होती. गेट बंद करून पाठीमागच्या सिट वर ती बसली.

त्यांच्याकडे न बघता तो रस्त्यावर उभा होता. त्या गावचाच नाही असा आव आणून!

रात्री घरी आल्यावर तिने मेकप काढून चेहरा स्वच्छ केला. मोकळ्या केसांचा माथ्यावर जुडा बांधतच ती बाल्कनीत आली.

शोधक नजरेने ती समोरच्या बिल्डींगकडे बघत होती.

कोणती खिडकी असेल बरं?

' किसी के वास्ते हो तेरे दिल में प्यार

जीना इसी का नाम है'

धून तिच्या कानी पडली. ओळख पटल्यासारखी तिने समोरच्या उजेडाच्या चौकटीवर नजर रोखली.

प्रकाशाच्या चौकटीत स्थिरावलेला तो आणि कधीची तिच्या कानात गुंजारव करणारी ती शिळ... किसी की मुस्कुराहटों पे हो निसार .....

तिचा चेहरा मंद स्मिताने मोहरला ... खुण पटल्या सारखा. #सुरेखामोंडकर

 #हुरहूर

#सुरेखा_मोंडकर

हल्ली पोस्ट office वापरलंच जात नाही.. किंवा अत्यंत कमी वापरलं जातं. बहुतेक सगळं कुरिअरच!

पण पाकीट पोस्टाने आलं होतं.

लग्न झाल्यावर त्याच गावात त्याच परिसरात राहात होती ती. माहेरच्या घराच्या शेजारीच झालेल्या नवीन इमारतीत. आता इमारत पण जुनी झाली आहे. लग्नालाच झाली चाळीस वर्षं. आणि इथे राहायला येऊन झाली सत्तावीस वर्षं. इथे तिथे भाड्याच्या जागा बदलत बदलत सत्तावीस वर्षांपूर्वी झाले एकदाचे ह्या घरात स्थीर. आता जवळजवळ हेच कायमचं घर झालंय.

लग्नात नाव नाही बदललं पण आडनाव तर बदललं. आणि त्या

वेळी .. तिला नव्हती बाई इतकी अक्कल की माहेरचं मूळ आडनाव ...जे आपली मूळ ओळख आहे ते पण कायम ठेवून नवं आडनाव त्याला जोडावं. म्हणजे कोणाला शोधायचं असेल तर सोपं जाईल.

नव्या आडनावावर नव्या पत्त्यावर ते पाकीट आलं होतं. पोस्ट खात्याची पण कम्माल आहे. आधी माहेरच्याच पत्त्यावर आलं होतं जिथे आता कोणी नाही. रिकामं घर बंद आहे.नंतर redirect करून तिच्या घरी आलं होतं.

पाकिटात होतं वहीच्या पानावर पेन्सिल ने काढलेलं एक चित्र. पान वहीतून फाडलेलं होतं. बहुतेक शेवटचं पान असावं. निळ्या आडव्या रेघा आणि उभा लाल समास असणारं. चित्रात होती एक नाजूकशी लहान चणीची मुलगी. बेंचवर बसलेली. फुलाफुलांचा स्कर्ट आणि पोलो काॅलरचा ब्लाऊज. सरळ नाक. टप्पोरे डोळे लांब दाट पापण्या आणि ...आणि घनदाट केसांचे दोन शेपटे! वर्ग चालू असताना मागच्या बाकावर बसून केलेला हा उद्योग होता.

तो तिचा आवडता स्कर्ट ब्लाऊज तर तिला आठवलाच आणि लांब केसांची मुलगी म्हणून प्रसिद्धी देणार्या केसांच्या त्या जाड वेण्या पण आठवल्या.काॅलेजमध्ये असतानाचं ते चित्र होतं.

चित्रावर पाकिटावर कुठेही पाठवणार्याचं नाव नव्हतं. पाकीटावरील पोस्टल स्टॅम्प वरुन गावाचं नाव पण कळत नव्हतं.

मन कासाविस झालं होतं. कोणी पाठवलं असेल? कोणी काढलं असेल? इतके वर्षं जपून का ठेवलं असेल? आत्ताच इतक्या वर्षांनंतर का पाठवलं असेल ? अनेक प्रश्न मनात घोळवत तिने चित्र असलेलं ते पाकीट वाचत असलेल्या पुस्तकात खूण म्हणून ठेवलं. पुस्तक बंद केलं.

पण सारखं वाटत होतं... तिचं चित्र काढणारा इतके दिवस जपून ठेवून पाठवणारा ...तो तर नसेल? वर्गात फिजिक्स च्या पिरियड ला शेवटच्या बाकावर बसणारा .. तपकिरी डोळे वाला सावळा सडसडीत उंच अजय अगरवाल! तोच असावा! मन पुन्हा पुन्हा ग्वाही देत होतं... तोच असुदे! ज्याला तिने पण अजुन इतकी वर्षं मनात जपून ठेवला होता. #सुरेखामोंडकर.

Share